W Jerozolimie w 1114 r. powstało zgromadzenie bożogrobców. Głównym zadaniem zakonników była straż przy Grobie Chrystusa oraz opieka nad przybywającymi tu licznie pielgrzymami. Zakon od początku cieszył się prestiżem w Europie.
Osiedlając się w XII wieku w Polsce – w Miechowie, bożogrobcy wprowadzili tu swoją specyficzną liturgię i nabożeństwa, wcześniej nieznane, m.in. rozpowszechnili zwyczaj urządzania grobu Chrystusa w kościołach w Wielki Piątek. Bożogrobców sprowadził wielmoża małopolski komes Jaksa herbu Gryf powracając z Ziemi Świętej i ufundował im kościół i klasztor w swych dobrach, na złożonym kopczyku świętej ziemi z Jerozolimy.
Kościół pw. Grobu Pańskiego szybko stał się zbyt mały. W latach 1235 – 1293 podjęto budowę nowego romańskiego kościoła, poświęconego przez bpa Prokopa. Miechowska świątynia szybko stała się łącznikiem z Ziemią Świętą, a szczególnego znaczenia nabrała po opanowaniu Jerozolimy przez innowierców.
Miechów był wówczas celem pielgrzymek całej ówczesnej Europy, a grób Chrystusowy otrzymał wszystkie przywileje odpustowe. W 1379 r. kościół spłonął w wielkim pożarze miasta. Odbudowany, ulegał jeszcze kilkakrotnym pożarom.
Po rekonstrukcji w XVIII w. zmienił swój wygląd. Wieżę zakończono charakterystycznym hełmem w kształcie ogromnej kuli z pozłacanym, podwójnym krzyżem bożogrobców. Świątynia otrzymała piękny barokowo-rokokowy wystrój. 15 lipca 1799 – w rocznicę zdobycia Jerozolimy przez Krzyżowców w 1099 r. - bp Tomasz Nowina Nowiński, generał bożogrobców i proboszcz miechowski, konsekrował świątynię. Ta rocznica jest obchodzona po dziś dzień.
W 1819 r. nastąpiła kasata zakonu bożogrobców, ale wieloletnie starania kolejnych proboszczów miechowskich o przywrócenie dawnej rangi zostały zwieńczone sukcesem: 3 listopada 1996 r. kościół został podniesiony do godności bazyliki mniejszej.
W 1997 r. bp kielecki Kazimierz Ryczan erygował Miechowską Kapitułę Kolegiacką.
Miechowski gróg Pana Jezusa ma konstrukcję kamienno-drewnianą. W dolnej części jest wykonany z płyt kamiennych z wnęką, w której umieszczona jest mensa ołtarzowa. W partiach górnych grób jest drewniany, zwieńczony półkolistą kopułą z latarnią. Obok grobu znajduje się kamienny ołtarz. W jednej ze ścian jest wmurowany kamień jerozolimski – pamiątka z wypraw krzyżowych.
Grób Chrystusa w Jerozolimie – kilkakrotnie niszczony i odbudowywany - oraz jego kopia w miechowskiej bazylice mają kilka istotnych szczegółów charakterystycznych. By zajrzeć do wnętrza grobu, trzeba się pochylić. Zarówno jerozolimski, jak i miechowski grób Chrystusa w swej dolnej części jest wykuty z kamienia.